İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Perşembe günü resmi konutunun bahçesinde ulusa hitaben yaptığı konuşmada "dünyanın en iyi işini bıraktığı için" üzgün olduğunu söyleyerek istifasını açıkladı. Johnson, yerine yeni bir başbakan seçilene kadar göreve devam edeceğini söyledi.
HÜKÜMET YETKİLİLERİ DE İSTİFA ETMİŞTİ
Johnson hükümetinin 50’den fazla üyesi son 48 saat içinde “liderlerine yönelik açık bir isyanla” istifa etmişti. Johnson kabinesinin birkaç üyesi de dâhil olmak üzere bakanlar, bakan yardımcıları ve cinsel tacizle suçlanan bir müttefiki artık Johnson’ın liderliğine inanmadığını söyledi.
BREXIT VAADİYLE İKTİDARA GELMİŞTİ
Johnson, “Brexit'i gerçekleştirme” sözüyle iktidara gelmişti. 2019 genel seçimlerinde Muhafazakâr Parti için büyük bir parlamento çoğunluğu sağladı. Fakat İngiliz halkı arasındaki popülaritesi evini dekore ettiği para ve koronavirüs karantina partilerine verilen para cezaları nedeniyle ciddi darbeler aldı.
İNGİLTERE GÜNE İSTİFA DALGASIYLA BAŞLADI
İngiltere, Perşembe gününe hükümet yetkilileri ve parti üyeleri tarafından “zor durumdaki başbakanın derhal istifa etmesi gerektiğini” ilan eden başka bir istifa dalgasıyla uyandı.
Johnson istifa konuşmasında halka seslenirken “Bana verdiğiniz muazzam ayrıcalık için size, İngiliz halkına teşekkür etmek istiyorum” dedi. Başbakanlık seçimleri takviminin de önümüzdeki hafta açıklanacağını söyledi. Peki, Johnson bu duruma nasıl geldi?
RISHI SUNAK VE SAJID JAVID’İN İSTİFALARI NEDEN ÖNEMLİ?
Üst düzey kabine bakanları Rishi Sunak ve Sajid Javid, Johnson'ın liderliğine dair güvensizliklerini açıkladı. İki bakan Salı günü, kabine isyanı olarak tanımlanan bir sürece sebep olacak şekilde birkaç dakika arayla istifa etti.
The Washington Post Johnson ve hükümetini saran son skandalın, görevi kötüye kullanmakla suçlanan siyasi müttefiki Chris Pincher'ı hükümette önemli bir pozisyona terfi ettirmesi olduğunu kaydetti.
İNGİLTERE SİYASETİ İÇİN ŞOK ETKİSİ
İstifasıyla büyük şoka sebep olan bakanlardan Rishi Sunak Maliye Bakanı’ydı ve ekonomik krizin üstesinden gelmekle sorumluydu. Sajid Cavid ise Sağlık ve Sosyal Hizmetler Bakanı’ olarak koronavirüs pandemisiyle mücadeleyi yönetiyordu. The Washington Post, iki kıdemli kabine üyesinin istifasının İngiltere siyaseti için büyük bir olay olduğunu vurguladı.
JOHNSON’UN POTANSİYEL HALEFLERİ
The Washington Post’un haberine göre iki bakan, Johnson'ın potansiyel halefleri olarak görülüyor. İstifa mektuplarında da bunu belirten ifadeler yer aldı.
Sunak, Johnson’ın enflasyonla mücadelede ve İngiltere ekonomisini istikrara kavuşturmanın maliyeti konusunda Johnson’ın halka karşı dürüst olmadığını ima etti ve ayrıca aşağıdaki sözleri sarf etti:
“Halk haklı olarak hükümetin düzgün, yetkin ve ciddiyetle yürütülmesini bekliyor. Bunun benim son bakanlık işim olabileceğinin farkındayım, ancak bu standartların uğruna savaşmaya değer olduğuna inanıyorum ve bu yüzden istifa ediyorum.”
Javid ise Çarşamba günü yaptığı konuşmada “sorunun tepeden başladığını” söyledi.
CHRIS PINCHER SKANDALI NEDİR?
Şubat ayında Johnson, muhafazakâr bir milletvekili olan Chris Pincher'ı, Avam Kamarası'nda başyardımcı pozisyonuna terfi ettirmişti. Ancak Pincher geçen hafta İngiliz basınında yer alan, bir barda sarhoşken birkaç erkeği taciz etmeye çalıştığına dair haberlerin ardından istifa etti.
Pincher, Johnson'a yazdığı bir mektupta, bir toplantıda "çok fazla içtiğini" ve "kendimi ve diğer insanları utandırdığını" yazdı.
İLK VUKUATI DEĞİL
Pincher daha önce en az iki kez uygunsuz davranışla suçlanmıştı. 2017’de bir Muhafazakâr Parti aktivisti Pincher’i, tacizle suçlamış ve Pincher bu olayın ardından istifa etmişti. 2019'da Johnson, Pincher'ı hükümete geri getirdikten sonra, Pincher yine benzer yanlış davranışlarla suçlandı.
JOHNSON TACİZ OLAYINI BİLİYOR MUYDU?
Başbakanın resmi sözcüsü Johnson’ın Pincher hakkındaki iddialardan haberdar olmadığını açıklamıştı. Fakat İngiltere'nin diplomatik servisinin eski başkanı Simon McDonald Twitter'da yaptığı bir açıklamada "Bay. Johnson, soruşturmanın başlatılması ve sonucu hakkında şahsen bilgilendirildi” ifadelerine yer vermişti.
BAŞBAKANLIK OFİSİ GERİ ADIM ATTI, JOHNSON İTİRAF ETTİ
Johnson'ın ofisi başbakanın Chris Pincher hakkındaki bilgilendirmeyi hatırlamadığını söyleyerek geri adım atmak zorunda kaldı. Salı günü BBC ile yaptığı röportajda Johnson, 2019’da Pincher aleyhindeki iddianın kendisine söylendiğini itiraf etti.
İtirazlara rağmen ve Pinher’i terfi ettirerek "kötü bir hata" yaptığını söyleyen Johnson, "Buna pişmanım" dedi.
JOHNSON’IN EN BÜYÜK SINAVI DEĞİL
The Washington Post, en büyük zorluklardan biri gibi görünse de bir dizi skandalın yalnızca sonuncusu olduğunu belirtti.
Johnson, koronavirüs pandemisini yönetemediği için ağır eleştiriler almıştı. Ekim 2021'de bir kamu soruşturması pandeminin “Birleşik Krallık'ın şimdiye kadar yaşadığı en önemli halk sağlığı başarısızlıklarından biri” şeklinde sonuçlanmıştı.
“YASALARI ÇİĞNEYEN İLK İLGİLİZ BAŞBAKAN”
Nisan ayında Johnson, Haziran 2020'de sokağa çıkma yasağı sırasında bir doğum günü partisine katıldığı için polis tarafından para cezasına çarptırıldı ve bu onu yasayı çiğnediği tespit edilen ilk oturan İngiliz başbakanı yaptı.
AĞIR ELEŞTİRİLER ALDI
Ayrıca, dışişleri bakanıyken şimdi karısı olan o zamanki kız arkadaşı Carrie Johnson için bir devlet işi sağlamaya çalıştığına dair iddialarla da karşı karşıya kaldı. Ve İngiltere'de artan bir yaşam maliyeti krizi nedeniyle eleştirildi.
Müttefikler, Downing Caddesi'ndeki “gündelik kanunları çiğneme kültürünü” kınayan bir kişiyle, desteklerini geri çekmeye başladılar. Geçen ay Johnson’un partis güvenoyu partisinin alamadı ve Muhafazakâr meslektaşlarının yüzde 40'ından fazlası Johnson’a karşı oy kullandı.
Kaynak: the Washington Post