Uluslararası krizlerin derinleştiği noktalarda sorduğumuz bir soru vardır: 3. Dünya Savaşı’nı görecek miyiz?
Geçmişte birçok sorunun ortaya çıktığı bazı kriz bölgelerinin yeni nesil savaşlar kapsamında tekrar canlandırıldığını görmekteyiz. Bugünlerde krizin yeni adı: Donbass Bölgesi.
PUTİN’İN AÇIKLAMALARI
Her geçen gün gerilimin attığı Rusya-Ukrayna krizi dün akşam yeni bir aşama atladı. Rusya Devlet Başkanı Putin’in dün akşam yaptığı açıklama sonrasında krizin seyrinin nasıl devam edeceği merak konusu.
Rusya Güvenlik Konseyi’nin olağanüstü toplantısı sonucunda yapılan açıklamalar Rusya-Ukrayna krizinin ve bölgedeki stratejilerin eskisi gibi ilerlemeyeceğini, artık yeni bir sürece girildiğini gösteriyor. Putin açıklamasında Ukrayna’nın bağımsız hareket etmediğini ifade ederek “Ukrayna'daki ABD Büyükelçiliği ülkeyi doğrudan kontrol ediyor. Batı'nın kolonisi haline gelmiş kukla bir yönetim tarafından idare ediliyor” dedi.
NATO’nun genişlemeyeceğine dair verdiği sözleri tutmadığını ifade eden Putin, ABD’nin Ukrayna’daki varlığını artırmasına yönelik “Ukrayna anayasasının 17. maddesine baktığımızda yabancı devlet askerlerinin Ukrayna topraklarında konuşlanmasını reddediyor. Kendi anayasalarına uymuyorlar” dedi.
MİNSK ORTADAN KALKTI
Putin konuşmasını Donetsk ve Luhansk bölgelerinin bağımsızlığını tanıyarak sonlandırdı. Bu karar ile birlikte Rusya, krizi bir üst kademeye taşıdı. Bu karar, Donbass bölgesindeki savaşı durdurmak için Ukrayna, Rusya, Donetsk Halk Cumhuriyet, Luhansk Halk Cumhuriyeti, Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı tarafından imzalanmış olan Minsk Anlaşması’nı ortadan kaldırdı.
RUS ASKERİ UKRAYNA’YA GİRDİ
Putin açıklamasından sonra imzaladığı kararname ile Rus ordusunun “barışı koruma” görevi kapsamında Ukrayna’nın doğusundaki bölgelere girişini onayladı. Onayın gelmesinin ardından Rusya’ya ait birlikler sınırı geçerek Donbass bölgesine asker ve ekipman sevkiyatını başlattı. Bölgeye ilk etapta 10.000 askerin yerleşmesi hedefleniyor.
ABD VE AVRUPA’NIN KARİZMASI ÇİZİLDİ
Rusya’nın bölgeye askerlerini sokmasının ardından gözler krizi tırmandıran ABD’ye çevrildi. ABD başkanı Joe Biden, açıklama sonrasında Zelenski ile yaptığı konuşmada Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü tanıdıklarını bildirdiyse de kriz sürecinde üst perdeden konuşan ABD’nin ve Avrupa’nın yaptırımları sınırlı kaldı. ABD’nin bölgeye herhangi bir askeri müdahalesi mümkün görünmüyor. ABD’nin açıklama sonrasındaki ilk yaptırımı ise, vatandaşlarının Donetsk ve Luhansk bölgesinde ticari yatırım yapmasını yasaklaması oldu. Avrupa ülkelerinin açıklamaya karşı tepkileri ise “kınama” kapsamında kaldı.
Rusya’yı 2008’de Gürcistan’da, 2014’te Kırım’da durdurmayan Batı’nın 2022’de Ukrayna’da da durdurmayacağı düşünülüyor.
ZELENSKİ’DEN İLK AÇIKLAMA
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, gecenin geç saatlerinde yaptığı açıklamada kararı tanımadıklarını bildirdi. Zelenski, “Ukrayna’nın uluslararası sınırları Rusya’nın açıklamalarını dikkate almadan olduğu şekilde kalacaktır. Sınırlarımız iyi korunuyor. Barış istiyoruz. Toprağımızdayız. Hiçbir şeyden ve kimseden korkmuyoruz. Kimseye bir şey bırakmayacağız. Şubat 2014 değil. 2022. Farklı bir Ukrayna’dayız” dedi.
Ukrayna’nın talebi ile toplanan Birleşmiş Milletler Konseyi, Ukrayna ve Rusya’nın geldiği noktanın son derece tehlikeli olduğu uyarısını yaparak büyük çatışma riski taşıyan gelişmelerin ne pahasına olursa olsun önlenmesi gerektiği çağrısında bulundu.
BM toplantısında konuşan BM Kenya büyükelçisi, “Avrupa, Afrika’yı sömürgeleştirdi ve parçaladı. Etnik yapı ve tarih nedeniyle sınırları yeniden çizmeye çalışsaydık sürekli savaşta olurduk. Ölü imparatorlukların nostaljisinden kurtulmalıyız” dedi.
TÜRK DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI’NDAN AÇIKLAMA
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı’ndan gelen açıklamada “Rusya'nın Donetsk ve Luhansk’ı tanıma kararını kabul edilmez buluyoruz ve reddediyoruz. Ukrayna'nın siyasi birliğinin ve toprak bütünlüğünün korunmasına bağlılığımızı vurguluyor, tüm ilgili taraflara sağduyu çağrısı yapıyoruz” ifadelerine yer verildi.
KRİZİN TEMELİ NE?
Rus yanlısı Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç, 2013 senesinde AB Ortaklık Anlaşması’nı askıya aldı. Bu karar sonrasında Batı yanlısı binlerce kişinin protestosu ile karşılaştı. Olayların kontrolden çıkması sonrasında Yanukoviç, Rusya’ya kaçmak zorunda kaldı. Olaylar büyüyerek Kırım ve Donbas bölgelerine de sıçradı. Bu karışıklık sırasında Kırım, Rusya tarafından yasa dışı bir şekilde ilhak edildi. Ukrayna’nın doğusunda yer alan Rus ayrılıkçılar Donetsk ve Luhansk Halk Cumhuriyeti adı altında bağımsızlıklarını ilan ettiler. Tanınmayan yönetimler ile Ukrayna arasındaki çatışma, 7 yıldır sürüyor.